I. SIHHİ MÜESSESE NEDİR?
Sıhhi müessese; gürültü, koku, zararlı atık ve benzeri etkileri ile çevresinde bulunanlara fiziksel, ruhsal ve sosyal yönlerden zarar vermeyen işyerleridir.
Bu bakımdan, bu tür işletmelerin açılması, insanlardan ve insanların yaşadıkları yerlerden uzak olması şartına bağlı bulunmaz.
Bu anlamda; bakkal, şarküteri, süpermarket, kuruyemişçi, kurukahveci, ekmek bayii, manav, lokanta, pizzacı, yemek satış yerleri, pastaneler, çay bahçeleri, taksi yazıhaneleri gibi çok çeşitli adlar altında faaliyet gösteren sıhhi işyerlerinin de uygulamada bulundukları fiziki mekan itibariyle sınıf ve özelliklerine göre niteliklere sahip olması gerekmektedir.
Sıhhi müesseselerin sınıf ve özelliklerine göre aranacak nitelikler, 09.03.1989 tarihli ve 20103 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik"te açıklanmıştır.
II. SIHHİ MÜESSESE AÇMA BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?
Sıhhi nitelikte işyerlerinden birisini açmak isteyenler; yapacağı işin niteliğine göre Yönetmelikte belirtilen ölçütlere uygun olarak işyerini veya işletmesini düzenledikten sonra sıhhi müesseseler için Yönetmelikte gösterilen form doldurularak yetkili mercie verilmelidir.
III. SIHHİ MÜESSESELERİN AÇILMA KOŞULLARI NELERDİR?
Yetkili mercilere verilen başvuru formu üzerinde yapılacak incelemelerde işyerinin özelliğine göre aşağıdaki kriterler esas alınır.
1.İnsan sağlığına zarar verilmemeli,
2.Tesis edilmiş yapıya, tarihi, turistik ve kültürel değerlere hasar verilmemeli ve çevre kirliliğine yol açılmamalı,
3.Yangın, patlama, genel güvenlik, iş güvenliği, işçi sağlığı, trafik ve karayolları, imar, kat mülkiyeti ve doğanın korunması konusundaki düzenlemelerle ilgili olarak; işyerinde işçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili tüzüklere göre gerekli önlemler alınmış olmalı,
4.634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunun kapsamına giren gayrimenkullerin kütükte mesken olarak gösterilen bağımsız bölümlerinde sinema, tiyatro, kahvehane, gazino, pavyon, bar, kulüp, dans salonu ve benzeri eğlence ve toplantı yerleri ile fırın, lokanta, pastane, süthane gibi gıda ve beslenme yerleri ve imalathane, boyahane, basımevi, dükkan, galeri, ve çarşı gibi yerler konusunda kat malikleri oy birliği ile karar almış olmalı,
5. Özel yapı şeklini gerektiren fırın, sinema, tiyatro, otel, hamam, sauna, düğün salonu gibi işyerleri için, yapı kullanma izin belgesi temin edilmiş olmalı,
6. Otel, gazino, kahvehane, içki yerleri, bar, tiyatro ve sinema gibi umuma mahsus istirahat ve eğlence yerleri için, işyeri açacak kişinin, genel asayiş ve güvenlik yönünden aranan şartları haiz bulunmalı,
7. Karayolları kenarındaki işyerleri için, karayolu trafik güvenliği yeterince sağlanmış olmalı,
8. Yangın ve patlama tehlikesinin karşı olmak üzere yapılacak güvenlikli bir elektrik tesisatı yanında, ilgili mevzuatın öngördüğü yükümlülükler yerine getirilmiş bulunmalı,
9. Otel, lokanta, kahvehane, gazino, pastane ve benzeri işyerleri, LPG depo ve satış yerleri ile parlayıcı, patlayıcı yanıcı, yakıcı maddelerin satıldığı, depolandığı yerlerin bitişiğinde bulunmamalı,
10. Kahvehane, bar, pavyon gibi umuma açık yerler ile açık alkollü içki satılan diğer işyerleri; okul, yurt, cami, bina ve tesislerinin mevzuatın öngördüğü ve bunları etkilemeyecek uzaklıkta bulunmalıdır.
IV. SIHHİ MÜESSESELERE İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATI KESİN OLARAK NE ZAMAN VERİLİR?
Başvuru formu eksiksiz olarak doldurulmuşsa, ilgiliye en geç başvurusunu izleyen iş günü içerisinde " işyeri açma ve çalışma ruhsatı" verilir. Ancak, ilgilinin beyanına göre düzenlenen ruhsat müktesep hak doğurmaz. Buna göre;
İşyerinin bulunduğu yere göre (belediye ve mücavir alan sınırları içinde veya dışında) yetkili merci tarafından açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerlerinin, bu konuda yasal yetkili bulunan kamu kurum ve kuruluşlarına hemen bildirilerek, ruhsat veriliş tarihini izleyen bir ay içerisinde yukarıda sayılan hükümler çerçevesinde kontrol ettirilmesi gerekir.
Bu süre içinde yapılan kontrol sonucu Yönetmelikte öngörülen esaslara aykırı olmadığı saptanan işyerine verilen ruhsat kesinleşir.
Bir ay içerisinde yapılan ilk kontrol ve denetimde Yönetmelikte öngörülen kriterlere aykırı beyan ve durumun saptanması halinde ise, işyerinin mevzuata uygun hale getirilmesi için ilgiliye bir defaya mahsus olmak üzere yedi gün süre verilir. Buna rağmen aykırılığın giderilmediğinin anlaşılması halinde, ruhsat iptal edilerek işyeri kapatılır ve ilgililer hakkında ayrıca yasal işlem yapılır.
V. HANGİ MERCİLER SIHHİ MÜESSESELERE RUHSAT VEREBİLİR?
3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Kanun ve bu Kanunun Uygulama Yönetmeliğine göre; bu Kanunun uygulanmayacağı işyerleri dışında kalanlar ve sıhhi müesseseler;
1. Belediye ve mücavir alan sınırları dışında kalan tüm işyeri ve işletmeler valilik ve kaymakamlarca,
2 Belediye ve mücavir alan sınırları içinde kalan tüm işyerleri ve işletmeler belediyelerce ruhsatlandırılmaktadır.
